Terapia z wykorzystaniem bajki ma korzystny wpływ na rozwój mowy i myślenia dziecka.Bajki oddziałowują na psychikę dziecka.Powodują odprężenie,budzą wiarę w siebie, porządkują otaczającą dziecko rzeczywistość. Obserwacja dzieci w szkole specjalnej oraz wnikliwe studia nad literaturą interesującego mnie problemu skierowały moją uwagę na funkcję baśni i bajki w rozwoju dziecka upośledzonego. M.Tyszkowa w artykule "Baśń i jej recepcja przez dzieci " zauważa, że treści opowiadanych dzieciom bajek stają się dla nich przedmiotem dalszego wewnętrznego opracowania, przenikają do tematyki zabaw. Wykorzystanie bajki w terapii sprowadza się do dwóch form:
- praca z bajką-która ma na celu prawidłowe rozumienie dłuższych wypowiedzi, przyczynia się do bogacenia biernego słownika dziecka, do wzrostu jego kompetencji językowej.
- opowiadanie bajki-które stanowi znakomitą okazję do pracy nad mową dziecka.
Dzięki bajce przed terapeutą otwierają sie nowe możliwości oddziaływań.Wbrew pozorom nie jest łatwo znależć dobre teksty w literaturze dziecięcej, która zwykle przepełniona jest okrucieństwem, z bohaterami wzbudzającymi lęk u dzieci.Bajki opowiadane dzieciom upośledzonym umysłowo powinny być dość proste. Adresowane do dzieci teksty powinny wzbudzać wyłącznie uczucia pozytywne, by nie powodowały lęku i napięć. Bajka terapeutyczna powinna być od początku do końca pogodna. Bohaterowie powinni być weseli oraz odważni. W niedługiej bajce powinno wystąpić jedno wydarzenie,które dziecko rozbawi, rozluźni oraz zainteresuje do dalszych ćwiczeń następujących po bajce. W swojej pracy logoterapeutycznej często sięgam po bajkę. Za pomocą bajki wprowadzam dziecko w obszar poznawczo-językowy, na którym będę pracować. .Niektóre bajki łączę z masażem usprawniając jednocześnie motorykę narządów mowy. Oto prosta bajka usprawniająca narządy mowy dziecka z upośledzeniem umysłowym: "W naszej buzi mieszka pan Jęzorek.Bardzo często robi w swoim domku wielkie porządki.Najpierw sprząta sufit ( uniesienie języka do podniebienia, ruchy okrężne językiem),potem odkurza ściany.Najpierw lewą ścianę ( ruchy językiem po lewej wewnętrznej ścianie policzka), a potem prawą ścianę.Szybko zabiera się za podłogę(szybkie ruchy przy dolnych jedynkach).Myje okna( przecieranie językiem zębów).Zmęczony przeciąga się i robi"koci grzbiet"( wygięcie środkowej części języka).Nagle przypomniał sobie, że nie wyczyścił komina ( wysunięcie języka do nosa)". Prostota tej formy pracy zainspirowała mnie do tworzenia własnych logoterapeutycznych bajek. W swojej kolekcji mam róznorodne bajki ("Bajka o niesfornym kciuku"- dla dzieci nawykowo ssących palec, "Bajka o ptaszku"- dla dzieci, u których należy usprawnić wargi i wiele innych). Prowadzone w ten sposób zajęcia są dla dziecka niepełnosprawnego intelektualnie bardzo atrakcyjne, pomagają w prawidłowym kształtowaniu osobowości, a przede wszystkim stymulacją sprawność językową dziecka.
autor:Arleta Jasińska
Literatura: I.Osuchowska: Wykorzystanie bajek i baśni w psychoterapii dzieci i młodzieży,(w:) Baśń i dziecko, red.H.Skrobiszewska, Warszawa 1978, LSW M.Młynarska,t.Smereka:Relaks psychostymylacyjny,(w:) Biuletyn, Czaspoismo Polskich Terapeutów Mowy, Lublin 1994, nr 2 M.Tyszkowa: Baśń i jej recepcja przez dzieci,(w:) Baśń i dziecko, red.H.Skrobiszewska, Warszawa 1978, LSW z.Tarkowsi,C.Jurkiewicz:Rozwijanie Mowy Dziecka, Wydawnictwo Orator, Lublin 1993 |